Oleh: ZIN MAHMUD (Wartawan Utusan)
Sumber: Utusan Malaysia 30 Disember 2005
Antara sumber penting yang secara peribadi dianggap sebagai penyumbang kepada pendidikan politik penulis ini ialah buku bertajuk From Malayan Union to Singapore Separation (Dari Malayan Union ke Pemisahan Singapura) diterbitkan pada tahun 1974 oleh University Malaya Press.
Tulisan ini adalah garapan daripada tesis Tan Sri Dr. Noordin Sopiee, Ketua Pengarah Institut Kajian Strategik Antarabangsa (ISIS) yang meninggal dunia semalam. Allahyarham baru menyambut hari jadinya ke-61 pada 26 Disember lalu.
Setelah membaca buku itu di perpustakaan sekolah pada tahun 1976, penulis mula kenal nama Allahyarham dan tertarik pada pemikiran-pemikiran beliau. Buku ini mengupas satu tempoh penting dalam pembentukan negara ini, kerana perkembangan daripada cadangan penubuhan Malayan Union hinggalah kepada pemisahan Singapura membentuk jati diri Malaysia.
Ini kerana dalam tempoh ini, pelbagai jenis perjuangan politik berlaku di tanah air dalam usaha untuk membentuk satu entiti negara bangsa menurut cita-cita kumpulan masing-masing.
Bermula daripada gagasan Malayan Union yang dikemukakan oleh penjajah British, penentangannya oleh orang Melayu melalui UMNO, kebangkitan komunis dan perisytiharan darurat, penubuhan Persekutuan Tanah Melayu, perjuangan kemerdekaan Tanah Melayu, gagasan Malaysia dalam pelbagai bentuk, konfrontasi Indonesia terhadap Malaysia dan akhirnya pemisahan Singapura yang mengkonkritkan idea Malaysia seperti yang ada pada hari ini.
Tetapi apa yang turut menarik tentang buku ini ialah gambar-gambar bersejarah yang diatur sebagai lampirannya. Dengan kapsyen kreatif menjadikan buku ini menarik, bukan semata-mata sebagai tesis politik atau kisah sejarah, tetapi suatu paparan kewartawanan.
Sememangnya dapat difahami bahawa Allahyarham adalah seorang wartawan dengan memulakan kerjayanya sebagai penulis rencana pengarang di New Straits Times pada tahun 1972.
Ketika itu, kewartawanan Malaysia sedang mengalami perubahan mendadak. Sebagai seorang lulusan tinggi dari institusi berprestij iaitu dari London School of Economics and Political Science (LSE) dengan memiliki ijazah doktor falsafah, beliau merupakan antara golongan berpendidikan muda selepas merdeka yang mampu menyumbang kepada pembinaan negara.
Tidak seperti kebanyakan wartawan, beliau tidak bermula sebagai pemberita tetapi dengan kelulusan tinggi itu, kewartawanan negara menjadi bertambah mutu.
Ketika itu pula New Straits Times baru mengalami perubahan apabila ia lahir daripada perpecahan antara The Straits Times Malaysia dan Singapura. Tokoh Wartawan Negara, Tan Sri A. Samad Ismail baru berusaha menerap haluan akhbar itu untuk menghala ke Kuala Lumpur daripada berorientasikan London dan Singapura.
Penulis, sebagai pembaca remaja yang meminati The Straits Times masih ingat bagaimana pembaharuan konsep dan tataletak akhbar itu berlaku pada tahun itu.
Antara perkara yang masih diingat ialah bagaimana logo peta dunia untuk halaman luar negara berubah daripada meletakkan London di tengah-tengahnya kepada Kuala Lumpur dengan dibuat penjelasan mengenainya.
Sudah tentu tulisan Allahyarham memberi pengaruh sepanjang beliau menjadi penulis rencana pengarang. Dua tahun kemudian, beliau dilantik sebagai penolong pengarang kumpulan dan bintangnya terus cerah hingga dilantik sebagai ketua pengarang kumpulan The New Straits Times Press (NSTP) pada tahun 1983.
Tetapi rupa-rupanya kejayaan besar beliau dalam memberi sumbangan kepada negara adalah melalui Institut Kajian Strategik Antarabangsa (ISIS) yang beliau mempelopori penubuhannya pada Januari 1984 sebagai ketua Pengarahnya.
Sebagai pemberita yang mempunyai minat peribadi terhadap institusi ini, penulis ini telah menemui beliau ketika ia mula-mula hendak ditubuhkan di pejabat sementaranya di bangunan Pusat Pembangunan Asia Pasifik (APDC), Jalan Duta, kini merupakan ibu pejabat Institut Integriti Malaysia (IIM).
Allahyarham menceritakan bagaimana ISIS akan menjadi agensi pemikir negara untuk membuat kajian strategik mencarta pembangunan masa depan Malaysia.
Pertubuhan dengan nama yang sama sudah pun wujud di Britain tetapi di negara-negara membangun, institut pemikir seumpama itu belum lagi popular dan meluas. Bagi mereka yang meminati isu-isu kenegaraan dan strategik, badan seperti itu sudah tentu menarik perhatian.
ISIS sering mengadakan seminar mengenai isu-isu politik antarabangsa dan ketika itu, Tun Dr. Mahathir Mohamad baru tiga tahun menjadi Perdana Menteri dan sedang mencarta haluan baru bagi Malaysia.
Maka setiap penyampaian kertas kerjanya, pendengar akan dapat kesan tentang ketajaman serta kejelasan fikirannya dari segi hujah, analisis dan cadangan-cadangannya.
Perhatian ISIS kelihatan tertumpu kepada rantau Asia Timur, selaras dengan Dasar Pandang Ke Timur yang diperkenalkan oleh Dr. Mahathir. Maka sudah tentu ia bermula dengan kajian mengenai ASEAN dan dilanjutkan kepada Jepun, Asia Timur dan Pasifik pada umumnya.
Buku-buku tulisan atau diedit beliau yang diterbitkan oleh ISIS dari tahun 1984 hingga 1987 iaitu seperti Malaysia's Strategic Environment: One Perspective on the Present and the Future (Persekitaran Strategik Malaysia: Satu Perspektif mengenai Masa Kini dan Masa Depan) dan Into the Pacific Era: South East and Its Place in the Pacific (Ke dalam Era Pasifik: Asia Tenggara dan Kedudukannya di Pasifik) yang diedit bersama Hiroshi Matsumoto.
Allahyarham juga melalui ISIS mempelopori Kongres Asia Timur. Tidak tersasar untuk menyatakan bahawa beliau dan ISIS memberi sumbangan penting ke arah penggubalan gagasan Kumpulan Ekonomi Asia Timur (EAEG) yang dikemukakan oleh Perdana Menteri ketika itu, dan pada awal Disember lalu terserlah apabila Malaysia dapat menganjurkan Sidang Kemuncak Asia Timur pertama.
Dapat dilihat bahawa setiap polisi besar, khususnya yang berbentuk antarabangsa dan ekonomi negara pada era Dr. Mahathir, pastinya Allahyarham turut terlibat. Dalam banyak-banyak polisi itu, paling penting ialah sumbangan beliau dalam memberikan input untuk rangka asas gagasan Wawasan 2020.
Sesungguhnya hasil kerja dan pemikiran beliau merupakan khazanah negara dan generasi akan datang pasti melihat apa yang dilakukannya di ISIS seiring dengan corak pentadbiran Dr. Mahathir yang menetapkan hala tuju negara sebagai Malaysia yang berwawasan.
Disiplin beliau dalam ekonomi memudahkannya merancang dan membuat perakuan tentang rancangan negara. Beliau adalah pengerusi jawatankuasa kebangsan untuk merangka Draf Pelan Tindakan Kebangsaan mengenai Pembangunan Teknologi Industri.
Ketika negara dilanda kegawatan ekonomi, beliau turut memainkan peranan penting dalam Majlis Tindakan Ekonomi Negara (MTEN) I dan II.
Sesungguhnya negara kehilangan seorang anak watan dan nasionalis berwawasan yang cemerlang. Generasi kini wajar menelaah tulisan dan fikiran beliau kerana Malaysia banyak menerima sumbangan penting daripada beliau.
Ketika pertama kali bertemu dengannya dalam satu seminar pada tahun 80-an, nasihatnya kepada penulis ialah supaya berani tampil dan bercakap dalam forum-forum.
Kali akhir penulis menemui beliau dalam satu majlis makan malam beberapa bulan lalu, nasihat beliau ialah: ``Jaga tahap kolesterol anda.''
Semoga Allah s.w.t. mencucuri rahmat ke atas rohnya. Al-Fatihah.