Beza antara graduan, siswazah

Oleh: ZIN MAHMUD (WARTAWAN UTUSAN)
Sumber: Utusan Malaysia 9 Ogos 2006


ADA suatu istilah yang sudah menjadi perkataan Melayu tetapi membawa maksud berbeza daripada makna asalnya. Perkataan itu ialah graduan. Umumnya apabila disebut graduan, orang memahaminya sebagai lulusan universiti. Tetapi makna asal graduan tidak demikian.

Perkataan asal graduan daripada bahasa Inggeris ialah graduand. Asalnya pula daripada bahasa Latin, graduandus. Di Malaysia, ia dikelirukan dengan perkataan graduate. Terjemahan kepada graduate yang tepat ialah siswazah. Orang tidak menggunakan istilah graduat untuk merujuk kepada graduate. Sebaliknya orang menggunakan perkataan graduan sebagai terjemahan kepada graduate, yang pada asalnya adalah tidak tepat.

Ini kerana graduand dan graduate membawa maksud berbeza. Graduand adalah seseorang lepasan universiti yang telah lulus peperiksaan mereka tetapi belum mengambil ijazah dalam upacara konvokesyen.

Apabila seseorang lepasan universiti mendapat ijazahnya melalui upacara di konvokesyen, maka mereka graduate, atau dalam bahasa Melayunya, siswazah. Mereka tidak lagi boleh disebut sebagai graduan.

Tempoh seseorang menjadi graduan adalah pendek, iaitu beberapa bulan saja, antara ketika setelah lulus peperiksaan akhir hingga ketika mengambil ijazah semasa konvokesyen. Selepas itu, mereka dikenali sebagai siswazah semata-mata dan tidak lagi graduan.

Bagaimanpun upacara pengambilan ijazah di konvokesyen dalam tradisi universiti adalah penting. Seseorang yang tidak melalui upacara itu untuk mengambil ijazahnya atas sebab-sebab tertentu tidak boleh dipanggil siswazah, mereka hanya boleh dipanggil sebagai graduan.

Ini kerana dalam tradisi universiti, tidak semua graduan secara automatik menjadi siswazah. Graduan hanya lulus peperiksaan akhir mereka. Tetapi hanya pihak senat universiti yang mempunyai kuasa meluluskan seseorang patut diberikan ijazah atau tidak, pendeknya, hanya universiti menentukan seseorang menjadi siswazah. Lulus peperiksaan tidak secara automatik menjadikan seseorang siswazah.

Justeru ungkapan ‘‘masalah graduan menganggur” berbeza dengan kata-kata ‘‘masalah siswazah menganggur”. Sememangnya lebih banyak graduan menganggur berbanding siswazah. Ini kerana graduan baru saja lepas lulus peperiksaan dan belum memperoleh ijazah. Tetapi kebanyakan siswazah mendapat pekerjaan kerana mereka sudah memperoleh ijazah.

Dari segi lenggok bahasa Melayu, perkataan siswazah lebih enak didengar berbanding graduan atau graduat.

Siswazah merupakan gabungan dua perkataan siswa dan ijazah. Siswa berasal daripada bahasa Sanskrit dan ijazah adalah daripada Arab.

Maka siswazah bermaksud ‘‘siswa yang telah menerima ijazah’'. Sememangnya dari segi irama kata-kata, perkataan Sanskrit dan Arab begitu enak untuk diserap ke dalam bahasa Melayu, lebih mudah berbanding bahasa Inggeris, Belanda atau Portugis.