Oleh: ZIN MAHMUD
Sumber: Mingguan Malaysia 12 November 2006
NOTA pertama yang perlu diambil perhatian oleh penentang-penentang dasar luar Amerika Syarikat (AS) ialah jangan terlalu mengharapkan perubahan daripada kemenangan Parti Demokrat dalam pilihan raya Kongres minggu lalu.
Ini kerana terdapat kecenderungan oleh banyak pihak yang menentang dasar-dasar Presiden George W. Bush, khususnya dalam soal perang Iraq menyatakan kegembiraan dengan kemenangan Parti Demokrat sebagai petanda perubahan hala tuju politik kuasa besar itu.
Sememangnya terdapat perbezaan antara Parti Demokrat dan Parti Republikan dari segi ideologi, pendekatan, tradisi dan jati diri. Tetapi perbezaan mereka tidaklah sebesar antara dua parti utama di negara-negara Barat lain.
Umpamanya, perbezaan antara Parti Buruh dan Parti Konservatif di Britain atau Parti Kristian Demokrat (CDU) dan Parti Sosial Demokrat (SDP) di Jerman adalah lebih besar daripada Parti Republikan dan Parti Demokrat di AS.
Politik AS adalah begitu stabil dan seragam hinggakan sebenarnya sukar untuk melihat perbezaan antara Parti Republikan dan Parti Demokrat. Kedua-duanya mencari jalan tengah supaya mendapat sokongan pengundi paling ramai, justeru perbezaan antara kedua mereka menjadi kabur.
Namun begitu, selain daripada soal personaliti, kedua-dua parti mempunyai sikap yang kelihatan berbeza berlandaskan pada ideologi asas mereka. Parti Republikan dianggap sebagai konservatif dan dianggap mewakili pemikiran kanan dalam politik AS. Sementara Parti Demokrat ialah golongan liberal yang menurut ukuran politik AS, ia merujuk kepada pemikiran kiri.
Istilah konservatif, liberal, kanan dan kiri dalam politik AS adalah berbeza berbanding dengan negara-negara Barat lain.
Kalau di negara-negara Barat lain, persaingan antara kanan dan kiri ditandai dengan pertembungan aliran konservatif lawan sosialis. Konservatif bermaksud pengekalan kuasa tradisi, termasuk elit bangsawan, perniagaan, ketenteraan dan agama. Sementara sosialis merujuk kepada golongan pekerja serta intelektual yang menerima campur tangan kerajaan dalam sektor swasta.
Tetapi liberal dalam kamus politik AS yang walaupun mempunyai persamaan dengan golongan menyokong campur tangan kerajaan dalam sektor swasta, ia tidaklah sampai mewarisi ciri-ciri sosialisme seperti dalam politik Eropah.
Bagaimanapun, dari segi tradisinya, golongan liberal adalah pihak yang menyokong golongan minoriti, peranan wanita dan bersifat menentang perang.
Jika menurut tradisi ini, maka tidak hairanlah, pemimpin Islam pertama yang dipilih ke Kongres AS iaitu Keith Ellison datang dari Parti Demokrat. Juga bakal speaker wanita pertama di Dewan Perwakilan, Nancy Pelosi juga datang daripada Parti Demokrat.
Dewan Perwakilan adalah dewan rendah dalam Kongres sementara dewan tinggi ialah Senat.
Sementara isu menentang perang Iraq juga dibawa oleh Parti Demokrat bukanlah kerana mahu berbeza daripada Parti Republikan atau menentang Presiden George W. Bush yang datang dari parti itu, tetapi secara tradisinya, Demokrat sememangnya menentang perang.
Sementara kemenangan semula Hillary Clinton sebagai senator New York yang menunjukkan kemungkinan beliau boleh menjadi presiden wanita pertama AS menampilkan juga ciri-ciri Parti Demokrat. Mereka dianggap sebagai golongan liberal dan progresif. Parti Demokrat bersifat toleran kepada kebebasan termasuk dalam soal golongan homoseksual, feminisme dan pengguguran.
Apa yang menyebabkan dunia khususnya umat Islam tidak wajar begitu mengharapkan Parti Demokrat untuk berbeza dengan Parti Republikan dalam soal dasar luar negara ialah mengenai lobi Yahudi dan Zionis.
Lobi Yahudi dan Zionis adalah kuat di AS. Golongan intelektual, akademik, media, budaya dan hiburan banyak terdiri daripada kalangan Yahudi, Zionis dan pro-Israel. tetapi itu tidak bermakna bahawa semua orang Yahudi adalah Zionis dan pro-Israel. Ada juga yang pro-Palestin khususnya daripada kalangan golongan kiri, liberal dan pendukung Parti Demokrat.
Tokoh Yahudi yang terkenal sebagai seorang golongan kiri dan anti-Israel, pro-Palestin dan kritikal terhadap dasar luar AS ialah Noam Chomsky.
Tetapi bilangan Yahudi yang menyokong parti Republikan juga mencukupi untuk membolehkan mereka menyaingi Parti Demokrat. Itulah yang berlaku selama ini di mana parti itu meraih kemenangan dalam pilihan raya Kongres dan presiden.
Begitu juga dengan pengaruh kaum kulit hitam. Tradisinya mereka berada pada Parti Demokrat. Tetapi politik AS menyebabkan sokongan mereka juga bertebaran secara separuh dengan Parti Republikan.
Tentunya pengaruh kulit hitam juga besar pada Parti Republikan hingga ia dicerminkan dengan pelantikan Condoleeza Rice dan Colin Powell sebagai Setiausaha Negara oleh Presiden Bush.
Justeru kedudukan Parti Demokrat dan Parti Republikan tidak begitu mencerminkan fahaman politik atau ideologi mereka walaupun kedua-duanya mempunyai tradisi masing-masing dalam spektrum politik kiri kanan.
Bagaimanapun, apabila disebut neo- konservatif, maka sudah tentu rujukannya adalah kepada pihak Parti Republikan. Begitu juga apabila disebut istilah neo-liberal, yang pastinya merujuk kepada sekumpulan kecil dalam Parti Demokrat.
Iraq sememangnya menjadi isu besar dalam memberikan kemenangan pada pihak Parti Demokrat yang menunjukkan kegagalan dasar-dasar luar Presiden Bush. Tetapi bukan saja soal Iraq. Bush juga mempunyai imej kurang cekap atau cerdik.
Tetapi imej ini sudah wujud sejak Presiden Bush bertanding dalam penggal pertama pilihan rayanya. Lawannya bekas Naib Presiden Al-Gore dianggap lebih cerdik. Begitu juga dengan John Kerry yang menentangnya dalam pilihan raya presiden bagi penggal kedua.
Sebagai parti yang mempunyai imej didukung oleh golongan liberal, Parti Demokrat mempunyai calon-calon yang dianggap cerdik. Ini termasuklah Presiden Bill Clinton.
Tetapi dalam sistem demokrasi, calon cerdik tidak semestinya mudah menambat hati rakyat. Terdapat faktor lain yang memberikan kemenangan kepada Presiden Bush dan Parti Republikan selama ini.
Soal-soal seperti ancaman keganasan, keyakinan terhadap keselamatan, semangat nasionalisme, moral keagamaan dan menentang jenayah sering kali dikaitkan pada kemampuan Parti Republikan. Sementara soal-soal hak asasi manusia, kebebasan, privasi, sekularisme dan kesedaran alam sekitar dikaitkan pula sebagai perjuangan Parti Demokrat.
Maka jika dalam sesuatu era yang mana rakyat AS berasa tertekan dalam sesuatu isu, umpamanya keganasan, maka mereka cenderung untuk memilih Parti Republikan. Itulah yang berlaku dalam beberapa tahun lalu, lebih-lebih lagi selepas peristiwa 11 September.
Begitu juga sekiranya dalam sesuatu zaman, rakyat AS begitu peka dalam soal alam sekitar, maka mereka cenderung untuk memilih Parti Demokrat.
Di atas segala-galanya pula adalah soal kejujuran, amanah dan kebersihan. Ia juga diambil kira oleh para pengundi.
Jadi angin perubahan yang melanda AS dalam pilihan raya penggal pertengahan yang melibatkan Kongres dan negeri pastinya dorongan oleh banyak faktor.
Apa yang nyata ialah Parti Demokrat telah mengecap kemenangan besar. Satu ayunan besar daripada penyokong Parti Republikan berpindah ke Demokrat. Malah terdapat di tempat-tempat tertentu seperti Michigan menyaksikan kubu tradisi Parti Republikan terpecah dan beralihnya pengundi kepada Demokrat.
Iraq dan keganasan hanyalah antara faktor. Tetapi faktor kejujuran, amanah dan korupsi juga memainkan peranan besar. daripada nepotisme dan korupsi yang berlaku dalam soal pembinaan semula New Orleans selepas taufan Katrina hinggalah kepada skandal seks ahli politik Parti Republikan menimbulkan rasa meluat pengundi kepada parti Presiden Bush itu.
Kemenangan Parti Demokrat itu merupakan proses penyegaran semula dalam politik AS. Maknanya segala kesilapan dan kelemahan Parti Republikan dan pentadbiran Presiden Bush dapat dibersihkan dan ditebuskan melalui kekalahan pihak mereka.
Namun begitu, kemenangan di Kongres tidak mencukupi bagi Parti Demokrat. Ia sememangnya menyusahkan Presiden Bush tetapi era baru AS di bawah Demokrat belum dapat dicapai selagi Presiden Bush tidak diganti dengan calon Demokrat.
Maka salah seorang calonnya ialah Hillary Clinton yang kini mula disebut-sebut mempunyai potensi menjadi presiden wanita pertama AS.